Bu, tiroid beziyle mi yoksa safra akışıyla mı ilgili bir sorun?

Tiroid bezinizle ilgili sorunlar aslında neden safra akışıyla ilgili problemler olabilir?

Safra akışı, safra kesesinin alınması, sağlıksız bir karaciğer ya da sağlıksız yaşam tarzı/beslenme gibi nedenlerle bozulduğunda; açıklanamayan yorgunluk, fazla kiloyla başa çıkamama ve kronik besin eksikliği gibi belirtiler yaşayabilirsiniz. Bu belirtiler, tiroid bezi (Tiroit) disfonksiyonu belirtileriyle birebir örtüşür. Peki neden?

Tiroid bezi; enerji düzeyi, metabolizma hızı, hücre büyümesi, bağışıklık sistemi, ruh hali, libido, doğurganlık, bilişsel fonksiyonlar, saç, tırnak ve cilt sağlığı gibi birçok alanda genel sağlık üzerinde kilit rol oynar. Tiroit sağlığından söz edildiğinde, sağlıklı safra akışı çoğu zaman ya hiç dile getirilmez ya da yalnızca kısaca değinilir. Oysa tiroit sağlığı, doğrudan safra akışının düzgün çalışmasıyla bağlantılıdır.

Safra asitleri, tiroid hormonlarının metabolizmasında önemli bir rol oynar. Tiroksin (T4) hormonunu daha aktif bir forma, yani triiyodotironin (T3) hormonuna dönüştürmede görev alırlar.

Safra durgunluğu tiroidi nasıl etkiler?

‼️ Yağlar
Safra akışı yavaşladığında (kolestaz), safra asidi eksikliği oluşur. Bu da yağların sindirimi ve emilimini azaltır. Sonuç olarak tiroid hücrelerine ulaşan yağ miktarı azalır. Oysa yağ asitleri ve kolesterol, tiroid hormonlarının sentezi için gereklidir.

‼️ Yağda çözünen vitaminler
Safra, A, D, E, K vitaminlerinin emiliminde kilit rol oynar. Bu vitaminlerin eksikliği, tiroidin çalışmasını tehdit eder çünkü bu vitaminler tiroid aktivitesini düzenler, hormon üretimini etkiler, bağışıklık sistemini modüle ederek otoimmün saldırılara karşı tiroidi korur, hücre yenilenmesini destekler, iyot ve kalsiyum metabolizmasını yönetir ve tiroidi oksidatif stresten korur.

‼️ Toksinler
Safra durgunluğu toksinlerin vücutta birikmesine neden olur ve bu da oksidatif stres ile inflamasyonu artırır. Oksidatif stres ve inflamasyon tiroid dokularına zarar verir. Ayrıca tiroid bezi toksinlere oldukça duyarlıdır. Toksinler hormon sentezini baskılayarak hipotiroidizme yol açabilir.

‼️ İyot emilim bozukluğu
İyot, tiroid hormonlarının sentezi için temel elementtir. Safra asitlerinin normal düzeyde olması, bağırsaklardan iyotun emilimini kolaylaştırır. Safra akışı bozulduğunda bu emilim zorlaşır ve zamanla hipotiroidizme neden olabilir.

‼️ Östrojenle rekabet
Safra durgunluğu östrojenin normal metabolizmasını ve vücuttan atılımını bozar. Bu da östrojenin aşırı birikmesine yol açar. Fazla östrojen, hücrelerin tiroid hormonlarına duyarlılığını azaltarak tiroid fonksiyonlarını baskılar.

‼️ Bağışıklık sisteminde bozulma yoluyla inflamasyon
Safra durgunluğu kronik inflamasyon seviyesini yükseltir. Kronik inflamasyon ise bağışıklık sisteminin dengesini bozar. Safra durgunluğu + kronik inflamasyon + bağışıklık sistemi düzensizliği kombinasyonu, hipotiroidizmin en yaygın nedeni olan otoimmün tiroidit gelişimine zemin hazırlar.

‼️ Fazla kilo
Sağlıklı safra işlevinde, safra asitleri FXR ve TGR5 reseptörlerini aktive ederek enerji metabolizmasını düzenler ve yağ metabolizmasını artırır. Safra durgunluğunda bu mekanizma bozulur; yağ metabolizması ve enerji dengesi aksar. FXR ve TGR5 reseptörlerinin düzensizliği insülin direnci, obezite, inflamasyon ve metabolik bozukluklara yol açar. Bunlar tiroidin aktivitesini azaltır ve hipotiroidizme neden olur. Hipotiroidizm ise metabolizmayı yavaşlatarak kilo vermeyi daha da zorlaştırır. Bu bir kısır döngü yaratır.

‼️ Bağırsak mikrobiyotası
Safra durgunluğu, bağırsak mikrobiyotasında dengesizlik (disbiyozis) oluşturur. Disbiyozis, bağırsak ve tiroid arasındaki eksen (gut-thyroid axis) yoluyla doğrudan tiroid sağlığını etkiler. Disbiyozis inflamasyona neden olur ve tiroid hormon seviyelerini etkiler.