KKTC'de çalışma hayatı

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Sadık Gardiyanoğlu, Genç TV’de Elif Evrensel’in hazırlayıp sunduğu “Diğerleri” programının ilk konuğu oldu. Programda yabancı uyruklu çalışanların haklarından işveren yükümlülüklerine, sosyal sigorta desteklerinden yapay zeka projesine kadar geniş bir yelpazede önemli açıklamalar yapıldı.

BAKAN GARDİYANOĞLU’NDAN YABANCILARA ÇAĞRI
Gardiyanoğlu, ülkede 60’tan fazla farklı ülkeden çalışan bulunduğunu ve özellikle Pakistan, Bangladeş, Türkmenistan uyrukluların çoğunluğu oluşturduğunu ifade etti. “Bu programın en önemli yönü, yabancıların ve işverenlerin hak ve yükümlülüklerini öğrenmesi” dedi.

KIBRIS’A ÇALIŞMAYA GELMEK KOLAY MI?
Bakan, yurt dışından gelenlerin turist olarak gelip doğrudan işe başlayamayacaklarını belirtti.
İşveren, Çalışma Dairesi online sitesi üzerinden ön izin başvurusu yapmalı.
Başvuru sırasında pasaport, doğum belgesi ve işçi talep nedenini kanıtlayan belgeler yüklenmeli.
İşverenin sosyal sigorta ve ihtiyat sandığı borçları sistem üzerinden kontrol ediliyor.
Özellikle web sitesinden yapılan pasaport veya isim hataları, havaalanında beklemelere ve karakolda gecikmelere yol açabiliyor.

YATAY GEÇİŞ DÜZENLEMESİ VE İŞ DEĞİŞİKLİĞİ
Eskiden altı ay çalışan bir yabancı işçi, başka bir işverene geçebiliyordu. Artık bu sistem kapatıldı. Yeni düzenlemeyle:
Maaş ödenmemesi, sosyal hakların yatırılmaması veya işverenin işten çıkarması durumunda işçi başka şirkete geçebilir.
Ancak memnuniyetsizlik durumunda iş değiştirmek isteyen, ülke dışına çıkış yapıp yeniden giriş yapmak zorunda.
Gardiyanoğlu, bu düzenlemeyle hem işverenin hem de işçinin mağduriyetinin azaltıldığını vurguladı.

SOSYAL SİGORTA VE İHTİYAT SANDIĞI HAKLARI
Yabancı çalışanlar, iş başı yaptıkları andan itibaren sosyal sigorta kapsamına giriyor.
Sağlık yardımları, ilaç katkısı, doğum ve iş göremezlik ödenekleri
Emzirme, doğum, evlilik yardımları (720 gün prim şartıyla)
Cenaze yardımı (asgari ücretin %30’u kadar)
Gardiyanoğlu ayrıca eş ve çocukların sosyal güvence altına alınması için vatandaşlara çağrı yaptı: “Lütfen doğum ve evlilik belgelerinizi sosyal sigortalara zamanında bildirin.”

EMEKLİLİK VE ÇİFT EMEKLİLİK DETAYLARI
Bakan, KKTC ile Türkiye arasındaki sosyal güvenlik anlaşması sayesinde hizmet birleştirme yapılabildiğini belirtti:
Türkiye’de veya KKTC’de yatırımı olanlar, yaş ve prim günleri dolduğunda çift emekli olabilir.
Aynı döneme denk gelen primler için çift maaş hakkı yok.
60 yaş, 25 yıl prim yatıran %57 oranla; 63 yaş, 15 yıl yatıran %37 oranla emekli maaşı alabilir.
“Primlerinizi düşük görmeyin, onlar sizin geleceğinizdir” diye ekledi.

YAPAY ZEKA DESTEKLİ DEV HİZMET GELİYOR
Bakanlık, bir ilk olarak 78 dilde hizmet verecek yapay zeka destekli bir çağrı merkezi ve dijital bilgilendirme sistemi hazırlıyor.
Vatandaşlar bir numarayı arayarak veya WhatsApp’tan sesli/yazılı mesaj göndererek anında yanıt alabilecek.
Gardiyanoğlu, bu projede teknoloji danışmanlığını Megavers firmasının tamamen hibe olarak üstlendiğini açıkladı ve “Yapay zekayı doğru bilgiye hızlı erişim için devreye alıyoruz” dedi.

“BU ÜLKEDE YALNIZ VE SAHİPSİZ DEĞİLSİNİZ”
Program sonunda Elif Evrensel, “Bu küçük ada, gölgesine sığınan herkesin devlet babasıdır. Bu ülkede yalnız değilsiniz” diyerek kapanışı yaptı.
Bakan Gardiyanoğlu ise: “İlk konuk olmanın gururunu yaşıyorum. Hep hatırlanacak bir başlangıç oldu” ifadelerini kullandı.
Genç TV’nin “Diğerleri” programı, her hafta yabancı çalışanlar ve toplumun farklı kesimlerini ilgilendiren konuları ele almaya devam edecek.

Programı izlemek için aşağıdaki bağlantı linkini tıklayabilir, dil opsiyonu için Youtube "Alt Yazı" seçeneğini aktif hale getirebilirsiniz.

https://www.youtube.com/watch?v=keSQTsLBGYc